Πολυκυστικές Ωοθήκες
Ένα σύνδρομο με πολλές όψεις, που αντιμετωπίζεται με γνώση και φροντίδα
Τι είναι οι πολυκυστικές ωοθήκες
Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS – Polycystic Ovary Syndrome) είναι μια από τις πιο συχνές ενδοκρινολογικές διαταραχές στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Επηρεάζει τη λειτουργία των ωοθηκών και σχετίζεται με ορμονική ανισορροπία, διαταραχές του κύκλου, δυσκολία στη σύλληψη και μεταβολικές επιπτώσεις.
Παρότι το όνομα υποδηλώνει παρουσία “κύστεων”, στην ουσία πρόκειται για λειτουργική διαταραχή και όχι για επικίνδυνες ή κακοήθεις βλάβες. Με σωστή διάγνωση και εξατομικευμένη προσέγγιση, το PCOS μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά.
Πώς εκδηλώνεται
Το PCOS χαρακτηρίζεται από αλληλεπίδραση ορμονικών και μεταβολικών παραγόντων, που προκαλούν δυσλειτουργία στην ωορρηξία και σε άλλα συστήματα του οργανισμού.
Απουσία ή
σπανιότητα ωορρηξίας
Προκαλεί ασταθή ή απούσα έμμηνο ρύση, με κύκλους που ξεπερνούν τις
35 ημέρες ή απουσιάζουν για μήνες.
Υπερανδρογονισμός
Αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων οδηγούν σε ακμή, λιπαρότητα δέρματος, τριχοφυΐα στο πρόσωπο ή στο σώμα
και αραίωση μαλλιών.
Πολυκυστική εικόνα ωοθηκών στο υπερηχογράφημα
Οι ωοθήκες εμφανίζουν αυξημένο αριθμό μικρών ωοθυλακίων στην περιφέρεια (“κομπολόι”).
Μεταβολικές επιδράσεις
Συχνά συνοδεύεται από αντίσταση
στην ινσουλίνη, αύξηση βάρους, λιπώδη διήθηση ήπιας μορφής και αυξημένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2.
Ποια είναι τα αίτια και οι παράγοντες κινδύνου
Η ακριβής αιτία του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών δεν έχει προσδιοριστεί, ωστόσο φαίνεται να σχετίζεται με γενετικούς, ορμονικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Η γενετική προδιάθεση παίζει σημαντικό ρόλο, καθώς οι γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό PCOS έχουν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης. Οι ορμονικές διαταραχές του άξονα υπόφυσης – ωοθηκών συμβάλλουν στην υπερπαραγωγή ανδρογόνων, επηρεάζοντας την ωορρηξία.
Επίσης, η αντίσταση στην ινσουλίνη μπορεί να επιδεινώσει την ορμονική ανισορροπία, ενώ ο καθιστικός τρόπος ζωής και η αύξηση βάρους συνδέονται με την επιδείνωση των συμπτωμάτων.
Πώς γίνεται η διάγνωση
Διαταραχές της ωορρηξίας
Μακρύς ή ασταθής κύκλος,
αμηνόρροια ή ολιγομηνόρροια.
Κλινικός ή βιοχημικός υπερανδρογονισμός
Συμπτώματα όπως τριχοφυΐα
ή αυξημένα ανδρογόνα στο αίμα.
Πολυκυστική μορφολογία ωοθηκών στον υπέρηχο
Τουλάχιστον 12 μικρά ωοθυλάκια
σε κάθε ωοθήκη ή
αυξημένος όγκος ωοθήκης.
Αποκλεισμός άλλων ενδοκρινολογικών διαταραχών
Έλεγχος για θυρεοειδή, υπερπρολακτιναιμία και συγγενή υπερπλασία επινεφριδίων.
Επιπτώσεις στην υγεία και τη γονιμότητα
Το PCOS δεν αφορά μόνο την ωοθηκική λειτουργία αλλά έχει επιδράσεις σε πολλά επίπεδα υγείας, σωματικής και ψυχικής. Η σπάνια ή απούσα ωορρηξία αποτελεί τη συχνότερη αιτία υπογονιμότητας στο PCOS.
Επιπλέον, το PCOS συνδέεται με αυξημένο καρδιομεταβολικό κίνδυνο, ψυχολογική επιβάρυνση και αυξημένο κίνδυνο υπερπλασίας ή καρκίνου του ενδομητρίου.
Αντιμετώπιση και τρόποι υποστήριξης
Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών αποτελεί μια σύνθετη αλλά ελέγξιμη κατάσταση. Με ενημέρωση, συνεργασία με τον γυναικολόγο και ενεργή φροντίδα του εαυτού, κάθε γυναίκα μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του PCOS και να διατηρήσει καλή γυναικολογική και συνολική υγεία. Η σωστή καθοδήγηση κάνει τη διαφορά.