Το συνδυασμένο αντισυλληπτικό χάπι (combined oral contraceptive pill, COCP), που συχνά αναφέρεται ως το αντισυλληπτικό χάπι (ΑΧ) ή κοινώς ως «το χάπι», είναι μια μέθοδος ελέγχου των γεννήσεων που περιλαμβάνει συνδυασμό ενός οιστρογόνου (οιστραδιόλης) και ενός προγεσταγόνο (προγεστερόνης). Για πρώτη φορά η χρήση αντισυλληπτικού χαπιού εγκρίθηκε ως μέθοδος αντισύλληψης στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1960, και είναι μια πολύ δημοφιλής μορφή ελέγχου των γεννήσεων. Χρησιμοποιείται σήμερα περισσότερο από 100 εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο και σχεδόν από 12 εκατομμύρια γυναίκες στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Συνδυασμένα από του στόματος αντισυλληπτικά χάπια πρέπει να λαμβάνονται την ίδια ώρα κάθε μέρα. Εάν ένα ή περισσότερα δισκία ξεχαστούν για περισσότερο από 12 ώρες η αντισυλληπτική τους προστασία μειώνεται σημαντικά. Στη περίπτωση αντισυλληπτικού με 21 χάπια, ένα χάπι λαμβάνεται καθημερινά για τρεις εβδομάδες και ακολουθεί μια εβδομάδα χωρίς χάπια. Για το πακέτο με 28 χάπια, λαμβάνονται καθημερινά 21 χάπια και ακολουθεί μια εβδομάδα εικονικού φαρμάκου (placebo).

Αποτελεσματικότητα

Το χάπι είναι παραπάνω από 99% αποτελεσματικό αν χρησιμοποιείται σύμφωνα με τις οδηγίες.

Η αντισυλληπτική αποτελεσματικότητα μπορεί να επηρεαστεί από: 1) παράλειψη περισσότερο του ενός ενεργού χαπιού, 2) καθυστέρηση στην έναρξη του επόμενου πακέτου για πάνω από 7 ημέρες (αντισυλληπτικά με 21 χάπια) ή καθυστέρηση στη λήψη του επόμενου πακέτου για πάνω από 1 ημέρα (αντισυλληπτικά με 28 χάπια), 3) εντερική δυσαπορρόφηση λόγω εμέτων ή διάρροιας, 4) αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα που μειώνουν τα επίπεδα στρογόνου ή προγεσταγόνου στο αίμα.

Τα αντισυλληπτικά έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία άλλων καταστάσεων, όπως το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS), ενδομητρίωση, αμηνόρροιας, αδενομύωσης, μηνορραγία (υπερβολική αιμορραγία κατά τη διάρκεια της περιόδου), προεμμηνορρυσιακού συνδρόμου, καθώς επίσης και για την θεραπεία της ακμής.

Είναι γενικά αποδεκτό ότι οι κίνδυνοι για την υγεία από τη λήψη των αντισυλληπτικών είναι χαμηλότεροι από εκείνους που έχει μια γυναίκα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του τοκετού, όπως και από τους κινδύνους λόγω μίας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης.

Απόλυτες αντενδείξεις λήψης Αντισυλληπτικών

  • Καρκίνος μαστού, μήτρας, ωοθηκών
  • Θρομβώσεις/Θρομβοφιλία ή ιστορικό θρόμβωσης/θρομβοφιλίας. Ο συνολικός απόλυτος κίνδυνος φλεβικής θρόμβωσης ανά 100.000 γυναίκες είναι περίπου 60, σε σύγκριση με 30 για γυναίκες που δεν λαμβάνουν τα ΑΧ.
  • Σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι ή ΙΙ με διάρκεια πάνω από 20 χρόνια
  • Ημικρανίες με αύρα
  • Σοβαρές παθήσεις ήπατος ή χοληφόρων
  • Ιστορικό καρδιακής νόσου, εμφράγματος, εγκεφαλικού
  • Σοβαρή υπέρταση
  • Σοβαρές λοιμώξεις, όπως HIV, φυματίωση
  • Υπερχοληστεριναιμία
  • Καπνίστριες άνω των 40 ετών
  • Νοσογόνος παχυσαρκία

Οι παρενέργειες που σχετίζονται με τη λήψη του αντισυλληπτικών είναι

  • αναφερόμενη φλεβική θρόμβωση,
  • διαταραχές ηπατικής λειτουργίας,
  • αυξημένες κολπικές εκκρίσεις,
  • μείωση ποσότητας του αίματος κατά τη διάρκεια της περιόδου,
  • μασταλγία (ευαισθησία στο στήθος),
  • ναυτία, έμετο,
  • αύξηση της αρτηριακής πίεσης,

Οι επιπτώσεις αυτές είναι σπάνιες όταν λαμβάνονται σκευάσματα χαμηλής δόσης.

Μύθοι και πραγματικότητα
1. Συσχέτιση  αντισυλληπτικών με καρκίνο 
Γενικά παρά την γενική αντίληψη ότι η χρήση αντισυλληπτικών μπορεί να προκαλέσει καρκίνο, οι περισσότερες μελέτες μέχρι τώρα δεν έδειξαν αυξημένο συνολικό κίνδυνο καρκίνου σε γυναίκες που λαμβάνουν αντισυλληπτικά χάπια. Αντιθέτως, πάρα πολλές μελέτες επιβεβαιώνουν ότι η μακροχρόνια χρήση αντισυλληπτικών προστατεύει απο τον καρκίνο της ωοθήκης  και του ενδομητρίου.

2. Αντισυλληπτικά και αύξηση βάρους:
Οι περισσότερες γυναίκες πιστεύουν ότι η χρήση αντισυλληπτικών συνοδεύεται από αύξηση του βάρους. Καμία μελέτη μέχρι τώρα δεν επιβεβαίωσε την αύξηση σωματικού βάρους από τη χρήση των αντισυλληπτικών.